به‌گزارش پایگاه خبری_تحلیلی دانشجویان مستقل، روح الله ایزدخواه نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با دانشجویان مستقل درسلسله جلسات بهارستان اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل اظهار کرد: مجلس شورای اسلامی امروز هم از درون یعنی در ساختار و سازوکار و هم از بیرون؛ یعنی از سوی فعالان سیاسی، نخبگان فعال دانشجویی و در نهایت مردم نیاز به یک جراحی اساسی دارد.
وی با بیان اینکه مجلس از ریل خود خارج شده افزود: اگر بنا باشد مجلس برای نظام جمهوری اسلامی ریل‌گذاری کند؛ ابتدا باید خود در ریل باشد؛ سازوکارهای داخلی مجلس بسیار پر ایراد و ناکارآمد است.
نماینده مردم شهرستان‌های تهران، اسلام شهر، ری و شمیرانات در رابطه با ناکارآمدی بخشی از روند و ساز کار مجلس افزود: بخشی از ناکارآمدی‌ها زمینه‌ساز ایجاد نارضایتی است؛ برای مثال بحث نظارت مجلس باوجود قدرت و ظرفیت قانونی که در مجلس دارد اصطلاح اگر شده؛ یعنی بی‌اثر شده و در عمل متوقف شده است.
ایزدخواه خاطر نشان کرد: ساختار کمیسیون‌ها و رفتار نمایندگان دارای اشکال است و موجب نامتعادل شدن رابطه‌ی دولت و مجلس شده است. آنچه امروز در مجلس به عنوان رفتار نمایندگی غلبه کرده، از اصول طراحی شده در قانون اساسی دور شده است.
وی اضافه کرد: هر نیروی کارآمدی و اصلحی که به مجلس ورود پیدا می‌کند با موانع و ناهمواری‌های زیادی مواجه میشود و این موجب بی‌انگیزگی و گرفتن توان نماینده میشود. وضعیت فعلی مجلس به جای توان دادن به چنین افراد تراز و اصلحی توان آن‌ها را می‌گیرد.
وی ادامه داد: از بیرون هم اگر این ساختار‌ها و مشکلات را بررسی کنیم می‌بینیم شاخص‌هایی که از یک نماینده تراز و مطلوب داده میشود اشکال دارد، ازسوی دیگر جهت‌گیری‌ها‌‌یی که به فضای انتخابات داده میشود از دیگر مشکلات بیرونی مجلس است.
وی ادامه داد: در قانون اساسی بعد از موضوع اسلام، توحید و شریعت، به موضوع مردم و آزادی‌های مردم می‌رسیم به تعبیر دیگری قانون اساسی قانون آزادی‌های مردم هم هست. مردم‌سالاری از منظر مکتب اسلام در قانون اساسی اهمیت فراوانی دارد برای مثال حضور همه جانبه مردم و کشور‌داری با مرکزیت مردم نمونه‌ای از مردم‌سالاری قانون اساسی است.
ایزدخواه افزود: در فصل اقتصاد قانون اساسی جمهوری اسلامی آمده‌است دولت موظف است، ابزار کار را برای مردم و کسانی توان شغلی ندارند فراهم کند. یعنی اصالت این است که خود مردم شغل ایجاد کنند، این که همه کارمند دولت و استخدام دستگاه‌ها باشند مطلوب قانون اساسی نیست. اصل ۴۳ شرایط این وظیفه دولت را هم بیان می‌کند و می‌گوید دولت باید در قالب تعاونی وام بدون بهره و موارد این چنینی به نحو‌ی مسئلهی اشتغال را مدیریت کند که مردم بتوانند هم به مسائل اعتقادی و هم به تفریح بپردازند. مردم نباید همه ساعت‌های خود را به کار کردن بپردازند و نتوانند نقش‌های خود را ایفا کنند.
وی ابراز کرد: زمانی که مردم نتوانند به خوبی معشیت خود را تامین کنند، نمی‌توانند به نقش رهبری کشور که در قانون اساسی هم عنوان شده بپردازند، این که مشخص شود مجلس باید برای چنین کارهایی ریل گذاری کند. مقام معظم رهبری هم بارها دربیانات‌شان به ریل‌گذاری مجلس اشاره کرده‌اند.
ایزدخواه همچنین تاکید کرد: مجلس ریل‌گذار برنامه‌های دولت، اهداف بیان‌شده در انتخابات و وعده‌های نمایندگان در دوره‌ی انتخابات نیست. مجلس ریل‌گذار قانون اساسی است و از طریق قوانین دائمی و عادی باید زمینه اجرای قانون و عمل به آن فراهم شود.
وی ادامه داد: قانون اساسی در اصل ۲۷ می‌گوید برگزاری تجمعات و اعترضات آزاد است به شرط آن که در مبانی اسلامی اختلال ایجاد نکند و همچنین حمل سلاح ممنوع است. در قانون اساسی در حوزه‌های مختلف آزادی‌های مردم تبیین شده است. اما چیزی که واضح است، ریل‌گذاری مجلس در تمام دوره‌ها برای دولت بوده است برای مثال مجلس برای تخصیص بودجه منابع نفتی، ساخت مدرسه و بیمارستان، چگونگی نرخ مالیات و ده‌ها موضوع اجرایی است. در حالی که هیچ یک وظیفه مجلس نیست، مجالس ما غرق در اجرا شده‌اند.
ایزدخواه در خصوص این که چرا بعد از اتمام دوره‌ی چهار ساله مجلس یازدهم این سخنان را می‌گوید تصریح‌کرد: آیین‌نامه مجلس ایراد‌های متعددی و جز موارد در معدودی اصلاح نشده‌است و مجلس برنامه‌ای برای اصلاح آیین‌نامه ندارد. بخشی از این مسائل به علت ضعف هیئت رئیسه شورای اسلامی و علت دیگر عدم اشراف برخی از نمایندگان نسبت به آیین‌نامه بوده است. در جایی هم تحقیق و تفحص‌های بی‌اثر و بی‌نتیجه بوده‌است. اگر علت‌ها رو جویا بشویم به ملاحضه کاری‌ها و محافظه‌کاری‌ها هم می‌رسیم. مجلس ما با وجود قدرت صحبت نمی‌کند، برای مثال آخرین باری که از رئیس جمهور سوال شده در دوره‌ی احمدی‌نژاد بوده است. مجلس به جهت وجود جهت‌گیری‌ها از قدرت خود استفاده نمی‌کند.
وی افزود: حتی خود نامزد‌ها هم برای این جهت‌گیری برنامه‌ای ندارد و از طرف جامعه فعال انتخابی هم پیگیری نمی‌شود. شاخص اشتباهی که در افکار عمومی از یک نماینده مطلوب وجود دارد، نطق کردن نماینده است. اما نطق بی‌اثر ترین کاری است که یک نماینده می‌تواند انجام دهد. نطق هیچ اثر قانونی و اجرایی ندارد، فقط اعلام حضور نماینده را می‌رساند. تنها اثری که نطق یک نماینده در صحن مجلس می‌تواند داشته باشد، ایجاد یک تب‌‌وتاب سیاسی چند روزه در کشور است.
نماینده شهرستان‌های تهران، اسلامشهر، ری و شمیرانات ادامه داد: در مجلس ما کار‌های اجرایی که وظیفه دولت است انجام می‌دهیم و این اشتباه است. بارها گفته شده که مجلس ریل‌گذار است، راننده قطار نیست. اگر شخصی پروژه‌های زیادی اجراکرده و کار اجرایی را خوب انجام می‌دهد نباید نماینده مجلس بشود. مجلس جای تشخیص است، در تشخیص اولویت باتعارض منافع و تضارب آرا است نه اجرا. به همین جهت باتعارض منافع از جانب نماینده‌ها مواجه می‌شویم. این در حالی است که نماینده زمانی که وارد مجلس میشود باید عاری از هرگونه تعارض منافع تعهد صنفی داشته باشد. زیرا مسئلهی حل مشکلات و معضلات کشور پیش روی نماینده است. نه مسئلهی یک صنف خاص.
وی تصریح کرد: یکی از معضلاتی که در رابطه با نماینده‌ها وجود دارد. همین تعارض منافع است برای مثال نمایندگان اصولگرا و اصلاح‌طلب زمانی که وارد کمیسیون بهداشت می‌شوند با هم متحد هستند و این یعنی تعارض منافع در این میان وجود دارد.
وی همچنین با اشاره به این که بعضی جبهه سیاسی تشکیل می‌دهند و لیست ارائه می‌کنند گفت: این افراد بعد از انتخابات دیگر حضور ندارند و مسئولیت نماینده‌ای که خود پیشنهاد کرده‌اند را نمی‌پذیرند. این افراد اگر حزب هستند، باید مسئولیت نماینده خود را به عهده بگیرند و اگر اینگونه نیست، بهتر است انتخاب را به خود مردم واگذار کنند.
ایزدخواه همچنین تاکید کرد: اریب بودن انتخابات مجلس شورای اسلامی خودش موضوعیت دارد و باید مورد بررسی قرار بگیرد. فرض کنید شخص اصلحی نامزد انتخاباتی شده است که سرشناس نیست در مقابل فردی که اصلح هم نیست برای ورود به مجلس عضو یک لیست میشود، این یعنی اریب است در فضای انتخابات که باید حتما مورد بررسی قرار بگیرد.
وی افزود: ما باید واقعیت‌های مجلس را نشان بدهیم. واقعیت مجلس این است که نظارت بی‌نتیجه است و در عمل هم در بیشتر مواقع اتفاق نمی‌افتد.
وی ادامه داد: زمانی که نظارت انجام نشود مردم به نماینده‌ها اعتراض می‌کنند که چرا جلوی تخلف گرفته نمی‌شود. در برخی از موارد هم ممکن است تخلف اعراض و را بیگیری شده باشد اما از جانب قوه قضاییه پیگیری نشود یا بایگانی بشود.
ایزدخواه تصریح کرد: باید از کاندید‌ی که قصد ورود به مجلس را دارد، مطالبه کرد؛ که با چه شناختی قصد ورود دارد. نامزدی که از مجلس شناخت ندارد و نمی‌داند باید چه کارهایی انجام دهد یعنی صلاحیت ندارد، هرچند که نماینده خوب و پاک‌دستی باشد. مجلس محل کارآموزی نیست تصوراتی که حتی بعضی از نماینده‌ها از مجلس دارند با مجلس متفاوت است.
وی تاکید کرد: پیش‌تر هم گفته شده که مجلس جای تشخیص است؛ تشخیص جای چندگانگی‌ها و جای صحنه‌های متضاد است. برای مثال مسئله بنزین، دارای چند صحنه متضاد است. اگر قیمت بنزین بالا برود تورم‌زا است، و به کشور شوک تورمی آورده میشود. مسئولین ما توانایی مداوا کردن شوک تورمی را ندارد. اگر قیمت ثابت بماند با بحران قاچاق و هدر رفت بنزین چه باید کرد، این تنها مسئلهی بنزین است. کار در مسائل اجتماعی، استقلال، کشور و بقیه موارد با دشواری بیشتری همراه است. باید همه ابعاد هر مسئله در نظر گرفته شود، و یک جانبه حل‌کردن مشکلات کشور پیامد‌‌های به مراتب بد‌تری به دنبال دارد. برای مثال حذف ارز ترجیحی شاید بتواند جلوی یک فساد را بگیرد، اما باعث تورم بزرگتری میشود.
نماینده شهرستان‌های تهران، اسلامشهر، ری و شمیرانات گفت: وقتی گفته میشود که مجلس نیاز به جراحی اساسی دارد. به این علت است که بعضی از نماینده‌ها در تغییر قیمت‌ها و بالا رفتن قیمت‌ها می‌گویند مردم عادت می‌کنند. درحالی که با همین تغییر ۵۰ درصد گوشت از سبد خانوار کم میشود، این گوشه‌ای از واقعیت‌های مجلس است.
وی افزود: جراحی و بازسازی مجلس را نمی‌شود در یک دوره انجام داد و حداقل سه دولت باید روی کار بیاید و برود.
وی ادامه داد: در شرایط کنونی نماینده‌ای موفقتر است که بتواند بودجه بیشتری برای منطقه خود بگیرد، درحالی که نماینده موفقتر از نماینده‌ای است که قانون‌های اجرا نشده و یا آسیب‌زا را بررسی کند نماینده‌ای که خودش به تشخیص برسد، نماینده موفقی است نه آن نماینده‌ای که با توجه به تشخیص دیگران رای دهد.
ایزدخواه بااشاره به غلط بودن شیوه بودجه‌ریزی مجلس، گفت: برنامه‌ریزی مجلس شورای اسلامی متمرکز است. یعنی برای ایجاد یک مسیر روستایی هم نماینده‌ها تصویب می‌کنند.
وظیفه مجلس تصمیم‌گیری برای آمایش سرزمین است اما ما شاهد برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری مجلس برای استان‌ها به صورت دوشیفت هستیم. از دیگر اشتباهات مجلس، تصویب احکام سالانه است. این در شرایطی است که بودجه یک ترازنامه است، تراز درآمد و مصارف دولت در سال آینده به چه صورت خواهد بود. این اشتباه است که هر سال برای هر مسئله‌ای قانون تصویب شود. برای مثال یک قانون برای درآمد نفت باید باشد، و هر سال به همان قانون عمل شود یا برای حقوق بازنشستگان یک قانون‌گذاری انجام شود و هر سال بر‌اساس تراز محاسبه شود.
وی خاطر نشان کرد: علت غلط بودن بودجه‌ریزی این است. که۳۰ درصد بودجه به صورت ظاهری انجام میشود. از جهت محتوا ۱۰ یا ۱۵ درصد اجرا میشود. طبق تفریق دیوان کمتر از ۴۰ درصد هرسال برنامه بودجه انجام میشود. این در شرایطی است که دیوان محاسبات فقط پرداخت بودجه در مسیر هدف را مد‌نظر قرار می‌دهد. میزان کارآمدی و اثربخشی مورد سنجش قرار نمی‌گیرد.
