متن این بیانیه به شرح زیر است:
یک مجلس اسلامی که با انتخابات صحیح انجام بگیرد و اشخاصی که انتخاب میشوند واقعاً منتخب ملت باشند،
تمام کارهای کشور با دست مجلسیها اصلاح شود. امام خمینی (ره) ۱۵/۰۳/۱۳۶۲
ستاد مرکزی شفافیت مجلس شورای اسلامی
دیماه ۱۳۹۴
انتخابات در هر نظام مردمسالار تجلیگاه اعمال خواست و اراده مردم و نهادینه شدن مشارکت سیاسی در تمام سطوح حاکمیت است. آنچه میتواند مشارکت سیاسی واقعی را رقم زند و انتخاباتی فراتر از رقابتهای سطحی و منازعات رایج و ملالآور سیاسی را به دنبال داشته باشد، تکیه بر آگاهی عمومی است. نظام اسلامی طی ۳۷ سال گذشته همواره بر حضور آگاهانه، مسئولانه و آزادی همه سلایق در تمام صحنههای سرنوشتساز انقلاب بویژه انتخابات به عنوان روشنترین مظهر مردمسالاری دینی تأکید داشته، و همگان را به حضور فعال و ارتقاء آگاهیهای عمومی در عرصه انتخابات فراخوانده است.
حضور مؤثر و مشارکت آگاهانه مردم در تمام سطوح و فرآیندهای ناظر به حاکمیت علاوه بر اعتماد و باور صادقانه مسئولان به نقش مردم، مستلزم مقدماتی است که آگاهی از شاخصهای اطلاعاتی و عملکردی ناظر بر سطوح مختلف اداره جامعه مهمترین آن است. آگاهی از شاخصهای اطلاعاتی و عملکردی مسئولان و دستگاههای کشور حق واضح و انکارناپذیر مردم است که تنها با شفافیت و سهولت دسترسی عمومی امکانپذیر است. شفافیت موضوعی کلیدی در مباحث کلان ساختارهای مردمسالار و مهمترین مقدمه اصلاح ساختارهای ناکارآمد است، تا آنجا که دسترسی آزادانه به اطلاعات و علنی بودن آن را شرط مقدم مقابله با فساد و الزام قطعی مسئولین به پاسخگویی دانستهاند.
حجم انبوهی از اطلاعات قابل شمارش است که آگاهی از آنها حق مردم، و ارائه آنها وظیفه قطعی و یقینی حاکمیت است. این اطلاعات از یک سو زمینهساز افزایش توانمندی، و صحت و کیفیت در تصمیم و کارآمدی در عملکرد، کاهش بسترهای فساد و سوء استفاده از مناصب به منظور کسب منافع شخصی و گروهی، و حذف هزینههای غیرضرور و بهینه شدن ساختارها و فرآیندها، و از سوی دیگر، زمینهساز بهرهمندی از خِرَد جمعی، آراء ارزشمند نخبگان و گسترش مشارکتهای مردمی در فرآیندهای تصمیمسازی و ارزیابی و نظارت عمومی بر فعالیتها و عملکردهای مسئولان و نهادهای حاکمیتی، و در نتیجه افزایش اعتماد و پیوند میان مردم و حاکمیت خواهد بود. از این روست که رهبر معظم انقلاب (حفظه ا…) بارها بر شفافیت تأکید داشته و در بیاناتی می فرمایند: «شفافیت معنایش این است که مسئول در جمهوری اسلامی عملکرد خودش را به طور واضح در اختیار مردم قرار بدهد؛ این معنای شفافیت است، باید هم بکنند.» (۲۶/۰۹/۱۳۸۸)
«محصور بودن اطلاعات، محدود بودن اطلاعات به بعضی از افراد دون بعضی، موجب ویژه خواریهای عجیبی میشود. اطلاعات باید عمومی بشود. باید شفاف سازی اطلاعات صورت بگیرد.» (۲۶/۰۵/۱۳۹۰)
علی رغم تأکید رهبر معظم انقلاب و اجماع نخبگان که حاکمیت میبایست حسب وظیفه شرعی و قانونی خود اطلاعات بسیاری را در اختیار مردم قرار دهد؛ متاسفانه حجم اطلاعاتی که منتشر میشود، بسیار ناچیز است. آن بخش اندک از اطلاعاتی هم که در اختیار مردم قرار میگیرد عمدتاً از شیوه و کیفیت نامطلوبی برخوردارند.
شاخصهای اطلاعاتی ناظر به مجلس شورای اسلامی را میتوان از جمله مهمترین و ضروریترین آنها دانست، چرا که مجلس شورای اسلامی مهمترین نهاد قانونگذار و نظارتی کشور بوده و هرگونه ضعف یا آسیب در عملکرد آن میتواند نقصان مهمی را در روند حرکت کشور به وجود آورد.
از میان بیش از ۹۰ شاخص اطلاعاتی ناظر به مجلس شورای اسلامی، تعداد ناچیزی از آنها در اختیار عموم قرار میگیرد و در شرایط کنونی متأسفانه مردم از کمترین و ابتداییترین حقوق اطلاعاتی خود محروم هستند. نشانه این محرومیت این است که در پایان هر دوره از مجلس، شناخت عموم مردم از نمایندگان منتخب خود در حد اسم است، مگر نسبت به آن دسته از نمایندگان که توانسته باشند خود را (از طریق مسیرهای سالم یا ناسالم) رسانهای کنند. چیزی تحت عنوان ارزیابی عملکرد نمایندگان مجلس وجود ندارد و محورهای آن حتی برای دغدغهمندان فعال در مجلس شورای اسلامی به درستی شناخته نشده است. الزام قانونی مسئولین و ساختارهای حاکمیتی به شفافیت با دشواریهای طاقتفرسایی روبروست و بسیاری از قوانین الزامآور شفافیت علیرغم پیگیری دلسوزان کارآمدی نظام، سالها در پیچ و خم کمیسیونها و مجامع قانونگذاری بلاتکلیف مانده است. پس چه باید کرد؟
به شهادت تجربه بینالمللی، یکی از راهکارهای موفقی که میتواند سد و مانعِ بزرگِ تصویب قوانین شفافیت را پشت سر گذارد، حرکتهای داوطلبانه است. اینک و در آستانه دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و با عنایت به جایگاه قوه مقننه به عنوان مهمترین رکن قانونگذاری و ساختار بیبدیل نظارتی در نظام اسلامی، نیز با توجه به این موضوع که حجم قابل توجهی از اطلاعاتی که آگاهی از آنها حق مردم شمرده میشود اطلاعات ناظر به مجلس شورای اسلامی است، تشکلهای دانشجویی اقدام به طراحی حرکتی با عنوان «شفافیت داوطلبانه نامزدهای انتخابات مجلس» نمودهاند.
در این حرکت از داوطلبان شرکت در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی خواسته میشود در صورت پذیرفتن ضرورت شفافیت به عنوان یکی از مهمترین وظایف انکارناپذیر حاکمیت نسبت به مردم، با امضای مرامنامه «شفافیت داوطلبانه» خود را متعهد به شفافسازی هر تعداد دلخواه از اطلاعاتی نمایند که در سه محور دستهبندی شده است. این محورها شامل شفافیت داوطلبانه معطوف به دوران پیش از انتخابات، شفافیت داوطلبانه ناظر به جایگاه مجلس و نمایندگی (پس از انتخابات) و تعهدات تکمیلی است که به تفصیل در «مرامنامه شفافیت داوطلبانه» ذکر شده است.
به منظور اجرای دقیق و کارآمد این حرکت، طی ماههای گذشته، ستاد مرکزی شفافیت داوطلبانه اقدام به طراحی وبسایتی کرده است که انشاءالله در پایان دیماه رونمایی خواهد شد و با همت رسانهها به اطلاع عموم خواهد رسید. یکی از قابلیتهای فنی این وبسایت عدم مالکیت انحصاری بر اطلاعات است. این مزیت فنی موجب میشود اطلاعات ثبت شده -به لحظه- توسط عموم مردم قابل بارگیری و استفاده باشد و زمینه هرگونه رانت اطلاعاتی یا ارجحیت نسبت به سایرین را از مالکان سایت سلب مینماید.
از همه جریانهای سیاسی، احزاب و تشکلها با سلائق متفاوت دعوت میکنیم با نگاهی مبتنی بر منافع ملی، این فرصت را غنیمت شمرده و زمینه تحول در یکی از مهمترین ساختارهای کشور را فراهم نمایند. از همه نخبگان و اساتید حوزه و دانشگاه، اصحاب رسانه، صاحبان تریبونها و همه دغدغهمندان کارآمدی نظام اسلامی دعوت میکنیم در صورتیکه این حرکت را صحیح و نتایج آن را به نفع عموم مردم میدانند، با بیان و قلم خویش به حمایت از این حرکت اقدام نمایند و فرزندان خود در تشکلهای دانشجویی را در این مسیر خطیر یاری نمایند. همچنین از کلیه نمایندگان محترم مجلس و نمایندگان ادوار و به طور خاص نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی و کلیه هواداران نامزدها میخواهیم با بررسی دقیق ابعاد و آثار مثبت آن برای جامعه و عموم مردم به این حرکت پیوسته و جلوهای دیگر از مشارکت و بلوغ سیاسی و اجتماعی را به نمایش بگذارند.
به منظور پیگیری مؤثر و غنای هر چه بیشتر این حرکت و دریافت نظرات نخبگان، مسئولین و افراد شاخص، طی روزهای آینده نامهنگاریهایی را با بسیاری از مسئولین، گروهها و احزاب سیاسی به ویژه نمایندگان مجلس شورای اسلامی صورت خواهیم داد و نقد و نظر و اقدامات این عزیزان را نسبت به این حرکت به اطلاع عموم خواهیم رساند. همچنین به منظور فراگیر شدن هر چه بیشتر این مطالبه در گوشه گوشه شهرها و روستاهای کشور، دست یاری به سوی همه تشکل های مردمی در سراسر کشور دراز کرده و خاضعانه از همه آنها میخواهیم با بهره گیری از تمام توان و ظرفیت های خود، این مطالبات را به عنوان یک خواسته ملی و وظیفهی قطعیِ مسئولان حکومت اسلامی در رأس مطالبات خود در ایام باقی مانده تا انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار دهند، تا ان شاء الله به فضل الهی از ثمرات این حرکت مبارک همه آحاد جامعه بهره مند شوند.
انتخابات فرصتی است که میتوان با بهرهگیری از ذهنهای آمادهی پذیرشِ جامعه، مسائل مهم و تعیینکننده را فارغ از رقابتهای مرسوم سیاسی به اولویت اول جامعه بدل کرد. تشکلهای دانشجویی با الهام از اندیشههای رهبران حکیم انقلاب و با بهرهگیری از همه ظرفیتهای خود فارغ از منازعات بیحاصل سیاسی، رسالت خویش را پیگیری مسائل کلان کشور و خواستهها و حقوق حقه مردم میدانند. از همه دلسوزان انقلاب و نظام اسلامی و همه دوستداران سربلندی ایران عزیز میخواهیم ما را با نقد و نظر خود در اصلاح و پیشرفت این حرکت ملی یاری نمایند.
و العاقبه للمتقین
اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل
جنبش عدالتخواه دانشجویی
اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان
بسیج دانشجویی دانشگاه های صنعتی شریف، تهران، صنعتی امیرکبیر، امام صادق(ع)، علامه طباطبایی، صنعتی خواجه نصیر، شهید بهشتی و علم و صنعت