خداوندشهادت رابرآنچه انکارشده و نادیده گرفته شده،قرارداد.(نهج البلاغه.قصار۲۳۸)
شهیدکیست و شهادت چیست؟درشهادت حسینی چه عنصرویژه ای هست که اورا ممتاز می کند؟
درسراسر جهان تنوع در دین وفرهنگ و…زیاد دیده می شوداما یک تنوع فرهنگی,عزیز تلقی می شود که با نام شهادت از آن یاد میکنند.چرا عزیز؟به این علت که انسان ها عزیزترین دارایی شان(جانشان) را فدا کردند.
درغرب که مسیحت دین غالب است اسمmartyr تنها نامی است که روی این گونه افراد گذاشته میشود،این واژه ازموت(مرگ) می آید به معنای میرانده ی راهِ خدا.تفاوت بسیاری است بین martyrdom با مرگ طبیعی،چرا که martyr انسانی است که در راه خدا و دین جان خود را فدا میکند.
اما در فرهنگ عرب اینگونه اشخاص رابا نام شهید یاد میکنند(البته شهید مختص به مسلمانان نیست بلکه مارکسیست ها هم ازاین عنوان استفاده میکنند) لذا واژه ی شهید در قرآن بار معنایی خاصی را به عنوان جهان بینی اسلامی حمل میکند،ریشه ی واژه ی شهید وشهادت از شّهِدّ می آید به معنای حضور داشتن، گواه بودن یعنی انسان باحضور خودش به حقیقت امری گواهی میدهد.این واژه نفی کننده نیستی وغیبت است واین رویکرد درتقابل با واژه یmartyr که ریشه آن از مرگ اخذ شده میباشد.تفاوت عظیمی است که اسلام از درک ماهیت واژۀ شهید دارد لذا در بینش اسلامی شهید و شهادت گونه ای حضور و ماندگاری است و شهید همیشه حی و حاظراست هرچند که به لحاظ فیزیکی نیست شده اما به لحاظ حقیقی روحی ماندگار وجاری دارد مثل ورود قطره ی آب به اقیانوس. به همین خاطر در سوره ی آل عمران آیه ی۱۶۹خداوند فرموده:کسانی که در راه خدا می میرند آن هارا مرده خطاب نکنید چرا که آن ها زنده هستند.واژه های شهید،شهادت وشاهد واژه هایی هستند که فراوان در قرآن استعمال شده اند.برخلاف تصور ما که شرط شهادت را کشته شدن می دانیم حتی یک مرتبه هم ازشهادت با این تعبیر در قرآن یاد نشده است.به همین خاطر پیامبراسلام در سوره ی حج آیه ی۷۸ شهیدنامیده می شود,هرچند پیامبر به طور طبیعی رحلت کردند.در رویکردفلسفی قرآن شهید دو ویژگی دارد:۱-دارای آگاهی ،شناخت، معرفت،بصیرت است.۲-درصحنه ی حق و باطلِ جامعه ی خود حضور دارد.همه بایدشهید باشند ازطریق آگاهی وبصیرت داشتن،اخلاق مدار ومعنویت گرا باشند.دفاع از عدالت هزینه دارد چه بسا این هزینه فداکردن جان باشد.هنگامی که درجامعه ای ظلم پیشروی کرد باید افرادی برای دادخواهی به پاخیزند.امام حسین تنها فردی است که در زمانه ی خود پاسخی به وضعیت اسف بار استحاله ی اسلام پیامبر,داد پاسخی که می توانست حق اکثریتی که در فقر به سر می برند و سزای اقلیتی که در ثروتی انبوه غوطه ور بودند را بدهد.این عنصری بود که شهادت امام حسین راممتاز کرد.
تاریخ مجموعه ای از رویداد هایی است که توسط اراده ی انسان ها تولید می شود.درسال ۶۱ هجری قمری واقعه ای به تاریخ پیوست که تنها یک رویداد نبود بلکه فراتر از یک رویداد تلقی شد و حسین(ع) نقش اول این حادثه است که با داشتن دو جنبه ی:رأفت ومهربانی بی نظیر و ظلم ستیزی حادثه آفرین شد.شخصیتی متین،باوقار،پر ازصفات اخلاقی و درخشان که به جای انتقام از دشمن خود،آب رابه روی او باز می گذارد.روحی پراز درد معنویت،عدالت و احسان که فسادوفحشا و…را نمیتواند ببینند و خاموش باشد.امام حسین دنبال زندگی بود اما نه زندگی باحقارت و اسارت بلکه زندگی او استاندارد هایی به نام آزادی وعزت داشت او تنهاکسی است که به گفته ی دکترشریعتی :درآن زمان که اسلام برای مردم یک عامل تخطیرشده وبرای طبقه ی برخوردار یک عامل توجیه وبرای حکومت یک پایگاه قدرت و غارت،قیام کرد.او نمی توانست جلوی این طنزتاریخی(کسانی که همانندابوسفیان جلوی اسلام ایستادندحال افرادی مانند نوه ی او، یزیدازبیت المال به راحتی می خورند و برمسلمانان حکم میرانند.)بخندد.فقط امام حسین تنها نبودبلکه ابراهیم هنگام پرت شدن به داخل آتش تنها بود،موسی هنگام برگشتن از کوه طور تنها بود.نوح،ثمره ی زندگی اش (پسرش)او را تنها گذاشت و…نمرود گوید ابراهیم رابکشید تا بت هایتان باقی بماندیعنی صدای آزادی وعدالت و توحید راخاموش کنید تاآسوده در ظلم وبی عدالتی غوطه ور شوید،ابراهیم گویداگر همه به یار ی من آیید برسختی آتش فایق می آییم اماابراهیم را تنها گذاشتندو از آتش ونمرود ترسیدند، امام حسین هم تنها به آتش کربلا رفت ویاران وخوندانش رافداکردوگفت:هل من ناصر ینصرنی؟ویاری اورابی پاسخ گذاشتنداما این آتش اورا نسوزاندچراکه اگرکسی درآتش بسوزد صدای او هم می سوزد اماصدا و پیام امام حسین بعداز۱۴۰۰ سال هنوز به گوش می رسد،آتش کربلا حسین(ع) رانسوزاند بلکه هدف قیام او را نهادینه تر کرد.به تعبیر شهید مطهری درکتاب نهضت حسینی هدف امام حسین نه قیام علیه یزید بود و نه به دعوت کوفیان دل سپرده بودبلکه تنها هدف او امر به معروف ونهی از منکر بود.
روز عاشورا نمیدانی که هست ماتم جانی که از قرنی به است
مولانا
