به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، در آستانه ۱۶ آذر روز دانشجو میزگرد دانشجویی “بررسی فراز و فرود جنبش دانشجویی” با حضور محمدامین سلیمی، دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی، محمدرضا گلرو دبیر تشکیلات اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل و حسین اخگرپور دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در خبرگزاری تسنیم برگزار شد.
دانشجویان حاضر در این میزگرد ضمن اشاره به روند تاریخی جنبش دانشجویی طی سال‌های گذشته، دوران مختلف فعالیت این جنبش را پس از انقلاب تشریح کرده و به آسیب‌شناسی این حرکت پرداختند.
گلرومفرد ضمن تاکید بر پیگیری مطالبات مردمی از سوی جنبش دانشجویی به سیر تاریخی این جنبش در کشور اشاره کرد. وی معتقد است جنبش دانشجویی امروز مطالبات خود را در سطح تخصصی مطرح می‌کند و از این منظر نمره قابل قبولی می‌گیرد.
محمدرضا گلرومفرد دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در ابتدای این نشست با ارائه مقدمه‌ای درباره روز ۱۶ آذر اظهار داشت: ۱۶ آذر به عنوان روز دانشجو روز مهمی است. مسئولان بعضاً در این روز در دانشگاه‌ها حضور می‌یایند و گروه‌ها و تشکلهای مختلف دانشجویی با سلایق مختلف این روز را گرامی می‌دارند.
وی با اشاره به سابقه تاریخی روز ۱۶ آذر و اتفاقات این روز در سال ۱۳۳۲ در دانشگاه تهران گفت: ابتدای سال ۳۲ واقعه ملی شدن صنعت نفت را شاهد بودیم.. آقای مصدق در این سال به عنوان نقطه همگرایی تمام گروه‌های سیاسی قرار گرفته و با همراهی آقای کاشانی ملی شدن صنعت نفت را دنبال می‌کنند.
این فعال دانشجویی افزود: مسئله منافع ملی پاشنه آشیل دولت مصدق قرار گرفت اما وقتی وی از دامن انگلستان به دامن آمریکا پناه برد و منافع ملی به خطر افتاد، شاهد تفرق گروه‌های سیاسی و در نهایت شکست دولت مصدق بودیم که کودتای ۲۸ مرداد در همین سال رخ داد.
گلرو تصریح کرد: دولت بعد از مصدق نیز با یک اشتباه محاسباتی به دامن آمریکا پناه می‌برد و در آذرماه سال ۳۲ نیکسون رئیس جمهور آمریکا را به دانشگاه تهران دعوت می‌کنند که این مسئله با واکنش دانشجویان مواجه می‌شود.
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل به دلایل مخالفت دانشجویان با این سفر اشاره کرد و افزود: دانشجویان به عنوان قشر نخبگانی جامعه و به نماینده‌ای از کل جامعه اعتراض خود را به این نوع سیاست دولت اعلام داشتند.
**اعتراض دانشجویان در ۱۶ آذر قیام علیه وادادگی و زیر پا گذاشتن استقلال بود
وی با بیان اینکه اعتراض دانشجویان در ۱۶ آذر سال ۳۲ اعتراض و قیام علیه وادادگی و زیر پا گذاشتن استقلال کشور بود، عنوان کرد: این نکته باید همیشه مورد توجه قرار گیرد که اعتراضات ۱۶ آذر، استکبارستیزانه است. این دست اعتراضات در تاریخ جنبش دانشجویی همواره وجود داشته و هرزمان دولت‌ها منافع ملی را زیرپا گذاشته‌اند، به بحث استقلال ملی اهمیت ندادند یا دنبال سیاست برون‌گرایی رفته‌اند دانشجویان مقابل این تفکر ایستاد‌ه‌‌اند.
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در ادامه با بیان اینکه جنبش دانشجویی در طول حیات خود فراز و فرودهایی داشته است، گفت: از دهه ۲۰ شاهد تشکیل انجمنهای اسلامی در دانشگاه‌ها بودیم. اوایل انقلاب برخی از انجمنهای اسلامی به محضر امام (ره) می‌روند. امام (ره) مطرح می‌کنند که بروید “تحکیم وحدت” کنید و اولین اتحادیه دانشجویی به نام اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان “دفتر تحکیم وحدت” تأسیس می‌شود.
** تسخیر لانه جاسوسی نقطه اوج عملکرد جنبش دانشجویی بود
گلرو تاکید کرد: نقطه اوج جنبش دانشجویی در همان اوایل انقلاب رقم می‌خورد. جمعی از اعضای انجمنهای اسلامی در ۱۳ آبان سال ۵۸ لانه جاسوسی (سفارت آمریکا ) را تسخیر می‌کنند که تأثیرات داخلی و خارجی از خود بر جای می‌گذارد. در فضای داخلی شاهد استعفای دولت موقت هستیم. تأثیرات خارجی آن هم ایجاد چالش‌هایی بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده به صورت جدی‌تر و در فازی جدید است.
وی گفت: در ادامه فعالیت جنبش دانشجویی در ایران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان شکل می‌گیرد. وقتی وارد دهه ۷۰ می‌شویم دو نوع تفکر مختلف را در فضای جنبش دانشجویی شاهد هستیم. در ابتدای دهه ۷۰ یک نوع توجیه‌گرایی بر فضای جنبش دانشجویی حاکم می‌شود که شعار خاصی را مطرح می‌کردند؛ در این شرایط فضای خفقانی بر فضای جنبش دانشجویی حاکم می‌شود و جنبش دانشجویی به سمت توجیه‌گرایی اشتباهات سیاست مداران میرود.
** نقش سیاستمدارن در شکل‌گیری قائله ۱۸ تیر ۷۸
این فعال دانشجویی در همین زمینه اضافه کرد: در انتهای دهه ۷۰ نقطه مقابل این فضا را در بین جامعه دانشجویی می‌بینیم. دانشجویان از تفریط‌گرایی رو به افراط می‌آورند و بعضاً به خاطر اشتباهات برخی سیاستمداران تا نقد و نفی حاکمیت پیش می‌روند که سردمدار اصلی آن جریان دفتر تحکیم وحدت وقت بود. این جریان در آن زمان به پیاده نظام جریانات سیاسی و به خصوص اصلاح طلبان تبدیل می‌شود.
گلرو به نقش احزاب در قائله ۱۸ تیر سال ۷۸ اشاره کرد و با بیان اینکه برخی مسئولان وقت در آن ماجرا میدان‌داری می‌کردند، گفت: اعتراضات و اقدامات دانشجویان در ۱۸ تیر ۷۸ نشان داد این جریان تبدیل به پیاده نظام احزاب شده و ارزش خود را از دست داده است. اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در چنین شرایطی اعلام موجودیت کرد. این تشکل دانشجویی اعتقاد دارد جنبش دانشجویی باید مستقل از جریانات سیاسی عمل کند.
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل افزود: شعاری که آن زمان اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل مطرح می‌کرد “نقد حکومت آری نفی حاکمیت هرگز” بود. در برهه سال ۸۰ فضای جنبش دانشجویی به نوعی تغییر می‌کند و بازیگران جدید و جدی وارد فضای دانشگاه می‌شوند.
گلرو در بخش دیگری از این نشست با تاثیرگذاری اقدامات جنبش دانشجویی در جامعه و رفتار سیاسیون تصریح کرد: تاثیر اقدامات این جنبش بر سیاستمردان و جامعه کاملاً مشهود و ملموس است. این مسئله می‌تواند برای جنبش دانشجویی فرصت آفرین و خطرساز باشد، زیرا این تاثیرگذاری ممکن است باعث طمع سیاستمداران به دانشگاه و جنبش دانشجویی شود.
وی با اشاره به تجربه تاریخی جنبش دانشجویی از این منظر تاکید کرد: در ابتدای دهه ۷۰ برنامه‌ریزی‌هایی برای سوءاستفاده از جنبش دانشجویی از جانب برخی گروه‌های سیاسی صورت گرفت. به طور خاص اصلاح‌طلبان برنامه‌ریزی مشخص و مدونی برای فضای جنبش دانشجویی داشتند که موفق هم شدند.
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در همین زمینه تصریح کرد: در انتهای دهه ۷۰ و بعد از انتخابات دوم خرداد شاهد فضای اصلاح‌طلبی در دولت و بعد از آن در مجلس ششم بودیم. اصلاح‌طلبان در این شرایط از فضای دانشگاه برای پیشبرد اهداف و سیاست‌های خود بهره بردند که موفق هم شدند. تئوریسینی داشتند که به شعار “فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا” اعتقاد داشت. این مسئله (فشار از پایین) را به پیاده نظام‌های خود در دانشگاه واگذار کرده بودند. البته این رویکرد تجربه‌ها و عبرت‌هایی را برای جنبش دانشجویی به همراه داشت به طوریکه شاهد تغییراتی در جنبش دانشجویی و ورود بازیگران جدیدی به این عرصه بودیم.
وی ادامه داد: پس از این بسیج دانشجویی در رویکرد خود تغییراتی ایجاد کرد و اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل شکل گرفت.به تدریج برنامه‌‌ریزی‌های صورت گرفته در دهه ۸۰ به دلایل مختلفی چون حضور تشکلهای دانشجویی مختلف، استقرار اصولگرایان و کمرنگ شدن حضور سیاستمداران اصلاح‌طلب کم‌فروغ شد. در نهایت شاهد کمرنگ شدن وابستگی تشکلهای دانشجویی به جناح‌ها و احزاب بودیم.
**تاثیرگذاری جنبش دانشجویی عامل طمع سیاستمداران به این جنبش است
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل درباره احتمال وقوع تکرار چنین تجربه‌ای در تاریخ فعالیت جنبش دانشجویی گفت: به دلیل اینکه دو عاملی که منجر به بروز این اتفاقات در اواخر دهه ۷۰ شد، هنوز هم وجود دارد احتمال وقوع این تجربه در جنبش دانشجویی هست. تاثیری‌گذاری جنبش دانشجویی بر فضای جامعه و سیاسیون طمع‌کار دو عاملی است که ممکن است باعث شود پیوندی بین احزاب و گروه‌ها با جنبش دانشجویی برقرار شود.
وی در همین زمینه یادآور شد: از ابتدای دولت یازدهم چنین برنامه‌ریزی‌هایی از سوی جریان اصلاح طلب درباره دانشگاه انجام شد و تلاشهایی برای ورود دوباره به دانشگاه‌ها برای پیاده‌سازی برنامه‌های اواخر دهه هفتاد در این حوزه صورت گرفت.اقداماتی نظیر تاسیس تشکل‌هایی از طرف دولت که واکنش‌هایی را به همراه داشت و رهبر انقلاب نیز از آنها به عنوان تشکلهای یکبار مصرف نام بردند. تشکل‌هایی که فقط در زمان انتخابات ایجاد می‌شوند و وقتی مدت زمان بهره‌برداری آنها تمام می‌شود سیاستمداران آنها را دور می‌اندازند. در دولت دوم اصلاحات چنین برخوردی را از سوی دولت با تشکلهای دانشجویی اصلاح طلب شاهد بودیم و وقتی عبور از رئیس دولت وقت شکل گرفت، دولت برخوردی قابل تامل با این تشکل‌ها داشت. این یک تجربه خوبی برای جنبش دانشجویی محسوب می‌شود.
** وزیر علوم فضای حاکم بر نگاه وزارت علوم بر تشکلهای دانشجویی را تغییر دهد
گلرو در ادامه به نگاه دولتمردان فعلی به جنبش دانشجویی اشاره کرد و گفت: شاهد هستیم در این دولت مخصوصا وزارت علوم تلاش‌های زیادی برای تأسیس برخی تشکلهای اصلاح‌طلب انجام می‌شود. نفس وجود تشکل‌ها با جناح‌ها و افکار مختلف در چارچوب قانون را مذموم نمی‌دانیم ولی اینکه این تلاش از طرف دولت صورت گیرد و تشکل‌ها وامدار دولت و تبدیل به پیاده نظام گروه‌ها و احزاب سیاسی شوند مذموم است و باعث فروکاست جنبش دانشجویی می‌شود.
وی ابراز امیدواری کرد با حضور دکتر غلامی در وزارت علوم فضای جدیدی در این زمینه شکل گیرد و این سیاست تغییر کند از نظر گلرو هدف اصلی وزارت علوم، باید پیشبرد آموزش عالی باشد و از سیاسی‌کاری فاصله گیرد. زیرا نتیجه این رویکرد کاهش رشد شتاب علمی در دانشگاه‌هاست.
این فعال دانشجویی درباره همراهی مطالبات جنبش دانشجویی با دغدغه‌های مردمی اظهار داشت: وقتی گفتمان مستقل بودن تشکلهای دانشجویی از احزاب سیاسی را پیگیری کنیم، ناخودآگاه این اتفاق می‌افتد و مطالبات جنبش دانشجویی چون از جنس مردم است با مطالبات مردم منطبق و همراه می‌شود.
وی به نمونه‌هایی در این زمینه اشاره و تصریح کرد: اتفاقات بسیاری داشتیم که مطالبات تشکلهای دانشجویی به خصوص اتحادیه انجمن مستقل با مطالبات مردمی همراه بود. آخرین آن بحث اصلاح قانون، حقوق‌های نجومی و مسئله میانمار بود.
گلرو در بخش دیگری از این نشست درباره مسئله خمودگی تشکلهای دانشجویی و اینکه ایا اساسا این موضوع را در قبال فعالیت‌های جنبش دانشجویی قبول دارد، ادامه داد: در ابتدا باید پرسید این موضوع را درباره فعالیت جنبش دانشجویی نسبت به کدام دوره مقایسه می‌کنند. وقتی عملکرد جنبش دانشجویی و موضع‌گیری‌های جنبش دانشجویی را در فضای کنونی مشاهده می‌کنیم می‌بینیم اتفاقات بی‌سابقه‌ای افتاده که در گذشته وجود نداشته است.
** اتفاقات بی سابقه‌ای در فضای فعالیت جنبش دانشجویی رخ داده است
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل گفت: امروز حضور جنبش دانشجویی در مقوله مسائل تخصصی، مسائل و وقایع بین المللی، مشکلات و مسائل اجتماعی دارای تحلیل‌های تخصصی و اقدامات مفیدی است.در بحث گروه‌های جهادی و رفع محرومیت چه در بحث عمرانی و چه در بحث بهداشت، درمان فرهنگی اتفاقاتی رخ می‌دهد که قبلا نبوده است.
وی به پیگیری مطالبات صنفی مردمی از سوی دانشجویان نیز اشاره کرد و افزود: ابتدای سال تحصیلی ۹۶-۹۷ اعتراض صنفی کارگران هپکو و آذرآب را داشتیم که تشکلهای دانشجویی ورود کردند. با یک گروه از اعضای اتحادیه دانشجویان مستقل به آنجا رفتیم با چند کارگر صحبت کردیم. قضیه را پیگیری کردیم.نامه‌نگاری‌هایی داشتیم این پیگیری‌ها چه بسا بهتر و بیشتر از گذشته شده است.
** خمودگی در فعالیت امروز جنبش دانشجویی دیده نمی‌شود
گلرو با بیان اینکه معتقدان به خمودگی تشکلهای دانشجویی ممکن است فعالیت این جنبش را با سال‌های اول انقلاب و فتح لانه جاسوسی مقایسه کنند،گفت: آن اتفاق خاص در فضای خاصی صورت گرفت. اما بنده احساس می‌کنم فعالیت‌ها و اقدامات جنبش دانشجویی هم از نظر کمی و هم کیفی افزایش و بهبود یافته است.
این فعال دانشجویی تصریح کرد: افرادی که بحث خمودگی و رکود را در جنبش دانشجویی مطرح می‌کنند، بیشتر افرادی هستند که در اواخر دهه ۷۰ با استفاده سیاسی از فضای دانشگاه و تشکلهای دانشجویی دانشجو را به پیاده نظام تبدیل احزاب تبدیل کردند، می بینند امروز چنین فضایی وجود ندارد لذا این گونه مسائل را مطرح می‌کنند.البته این به این معنی نیست که ما صد درصد از وضعیت فعلی راضی هستیم. قطعا فضا کاملا رضایت بخش نیست. اما باید دید چه کسانی و با چه اغراضی این موضوع را مطرح می‌کنند.
گلرو در بخش پایانی این نشست به سخنرانی رئیس جمهور در دانشگاه سیستان همزمان با روز دانشجو اشاره کرد و گفت: اتفاق بدی که ما امسال شاهد آن در ۱۶ آذر بودیم این بود که دولت اجازه سخنرانی به نماینده اتحادیه‌های دانشجویی را نداد. به نظر دولت دیگر نیازی نمی‌بیند خود را نماینده گفتمان آزادی تعریف کند. اتفاقی که آقای روحانی با شوی تبلیغاتی در ۱۶ آذر سال‌های گذشته اقدام به آن می‌کرد امسال به وقوع نپیوست.
وی با اشاره به اینکه نفس حضور رئیس جمهور در دانشگاهی خارج از تهران را به فال نیک می‌گیریم، افزود: با این حال متأسفانه ترکیبی که از دانشجویان سخنران در حضورشان چیده شد که ظاهرا تشکل‌هاییکه طرفدار دولت هستند فقط می‌خواهند صحبت کنند، درست نیست.
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل ضمن انتقاد از نگاه دولتمردان و وزارت علوم به تشکل‌ها گفت: وزارت علوم در ترکیبی که برای سخنرانی‌ها می‌چیند به نماینده تشکلهای انقلابی می‌گویند شما به نمایندگی از تشکلهای اصولگرا صحبت کنید. این نشان می‌دهد دولت فهم درستی از فضای دانشگاه ندارد و نگاهش به دانشگاه و تشکلهای دانشجویی سیاسی و حزب محور است.
