تربیت از ریشه ربب به معنای پرورش دادن و زیاد شدن گرفته شده است. در معنای زیاد شدن قرآن می فرماید : رب زدنی علما(علم مرا زیاد کن ).امام متقین(حکمت ۳۳۱نهج البلاغه ) در توضیح این علم می فرماید علم دو نوع است:علم مسموع و علم مطبوع. علم مسموع ،شنیده شده و علم مطبوع علمی که از طبیعت و سرشت انسان ها سرچشمه می گیرد قوه ی ابتکار آنهاست .و البته علم مسموع اگر مطبوع نباشد فایده ای ندارد.
در معنی پرورش دادن قرآن کریم می فرماید هو الذی بعث فی الأمیین رسولا منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه . یزکیهم به پرورش دادن و تربیت اشاره دارد .ناگفته نماند نظام آموزشی ما آموزش و پرورش است اصلا کار به این تقدم و تاخر ندارم که اول پرورش دهیم بعد آموزش علمی هم که می آموزیم مسموع است مطبوع بودنش که هیچ.
در تعلیم و تربیت هدف ساختن افراد است و روشن است در تعلیم و تربیت اسلامی به مسئله رشد فکری اهمیت داده شده است .رشد نه به معنی آنچه تکامل انسان و استعدادهایش می دانند که جهت دادن به آن استعدادهای تکامل یافته در تربیت اهمیت دارد . ساختن افراد همان زیاد شدن شان است و اما چه چیز ما را زیاد میکند؟
در بحث تربیت باید به اختیار و آزادی فرد توجه داشت و بستری فراهم کرد تا فرد با حرکت خودش،خودش را بسازد برای همین است در تربیت تلقینی که بی توجه به استعداد و اختیار و آزادی فرد او را به خیالمان تربیت میکنیم و سعی می کنیم محیط پیرامونش را ایزوله نگهداریم تا مبادا آلودگی های بیرونی او را احاطه کند اما همین که حادثه ای رخ دهد که در برنامه تربیتی ما لحاظ نشده بوده هر آنچه برایش زحمت کشیده ایم به باد می رود و شاید انتظار طغیان تربیت شونده هم پر بی راه نباشد .
زهرا توکلی دانشگاه عضو انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی(ره)
