مستقل: دو مورد از مهمترین آزمون های ورودی که همه ساله در کشور ما برگزار می شود کنکورهای سراسری ارشد و دکتراست. فارغ از اشکالات اساسی که بر پایه ی هر کدام از این دو کنکور می توان وارد آورد هر کدام از این دو کنکور دارای یک اشکال اساسی است که در عین این که قابلیت رفع آن به وضوح دیده می شود مسئولین مربوطه اهمیتی به اصلاح آن نمی دهند. و این عدم اهمیت ای بسا بتواند به راحتی زندگی دانشجویان زیادی را به بازی بگیرد.
یکم: اولین اشکال حسب ترتیب به کنکور ارشد وارد است و آن اشکال در زمان اعلام تعداد و دانشگاه های پذیرنده رشته های کنکور کارشناسی ارشد است.در روند پیش بینی شده سازمان سنجش برای کنکور کارشناسی ارشد اعلام ظرفیت ها و کد رشته ها و دانشگاه های پذیرنده چند روز پس از اعلام نتایج اولیه اتفاق می افتد. و نکته ی حائز اهمیت دیگر این است که هر سال نسبت به سال گذشته این ظرفیت ها به شدت دچار تغییر می شوند. برای مثال در کنکور سال ۹۳ دانشگاه تهران پذیرای رشته ی آینده پژوهی بوده است و این پذیرش سبب شده بوده تا فردی که رتبه ای در حدود ۴۰۰ در آن گرایش داشته بتواند در دوره ی شبانه پذیرفته شود. و حال آنکه در سال ۹۴ با حذف این دانشگاه از جمع دانشگاه های پذیرنده عملا تنها ۱۰ نفر می توانند در مجموع دوره های روزانه و شبانه در این رشته پذیرفته شوند. و این یعنی عده ی زیادی که در کنکور این رشته شرکت کرده اند هم اکنون پشیمان و مغبون از وقتی اند که در سال گذشته صرف کرده اند و ای بسا می توانستند در رشته ای دیگر نتیجه ای بهتر بگیرند. و یا اتفاقی که در رشته ی علوم سیاسی دانشگاه تهران افتاد که یکباره ظرفیت آن با افزایش چشم گیر به ۶۶ نفر در دوره ی روزانه و شبانه فقط و فقط در دانشگاه تهران رسید که معادلات را به شدت تغییر داد. و یا رشته ی مدیریت رسانه که با کاهش چشم گیر ورودی های دانشگاه تهران به عدد ۶ در مجموع دوره های روزانه و شبانه و عدم پذیرش مطلق دانشگاه علامه به عنوان دانشگاه مادر در این رشته معادلات آن به کلی تغییر کرد.
راه حل: اما تمام این اتفاقات برنامه ریزی نشده را چگونه می توان مدیریت کرد؟! اصولا در برنامه ریزی برای کنکور کارشناسی ارشد عمده ی دانشجویان مطالعه ی خود را در چند ماه انتهایی و یا از ابتدای مهر و در حالتی ایده آل از ابتدای تابستان شروع می کنند. حال اگر سازمان سنجش در یک اقدام بی دردسر و هوشمندانه زمان اعلام ظرفیت ها و دانشگاه های پذیرنده را به جای چند روز پس اعلام نتایج به چند ماه پیش از آزمون و در زمانی که هنوز کار از کار نگذشته است موکول کنند. یعنی در حدود شهریور ماه و یا زمانی مشابه آن.
دوم: اما در مورد دکترا اتفاق عجیبی که امسال افتاده و هنوز جوهر اعلام مواد امتحانی خشک نشده است سایه ی بهت و حیرت بر محافل علمی و دانشجویان داوطلب شرکت در آزمون دکتری سال ۱۳۹۴ گسترانده است؛ ادغام های عجیب و غریب در برخی رشته های دکترا ست که حتی فکر کردن به آنها پیش از اعلام سازمان سنجش خنده آور می نمود. برای مثال همان رشته ی آینده پژوهی که پیش تر در مورد ارشد صحبت آن رفت در اتفاقی عجیب در کنکور دکترای ۹۴ به گرایش های رشته ی مدریت افزوده شده است و جالب تر آن که مواد امتحانی این رشته با تمام دیگر گرایش های رشته ی مدریت یکسان است و این یعنی عوض کردن عجیب معادلات حاکم بر این رشته و یعنی این که مواد امتحانی رشته آینده پژوهی(که در کنکور ارشداز گرایش های رشته ی صنایع بوده است) و مدریت رسانه( کهدر کنکور ارشد از گرایش های رشته ی ارتباطات بوده) و مدریت کارآفرینی و… کاملا مشابه یکدیگر است. و البته مثال های مشابه این قضیه آنقدر در این دفترچه زیاد است که از حوصله ی این نوشتار خارج است.
راه حل: پیش از آنکه بتوان راه حل جامعی را برای این مشکل اساسی ایجاد شده ارائه داد باید به یک نکته ی اساسی توجه کرد و آن لزوم وجود ثبات در تصمیمات سازمان سنجش است تا داوطلبان توانایی مدریت و برنامه ریزی داشته باشند. یعنی حتی همین دفترچه ی بی محتوا هم اگر معلوم باشد که قرار است چند سال ملاک عمل باشد باز کمتر آسیب زاست. و از طرفی این که سازمان سنجش بدون فضا سنجی و گرفتن نظر از داوطلبان صرفا با روش های آزمون و خطا سعی در سنجش این روش سنجش داشته باشد ظلمی بزرگ به نظر می رسد.
