• امروز : جمعه - ۱۰ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : 20 - رمضان - 1445
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024
2
یادداشت تحلیلی مهدی علیپور در مورد توافق Iflng:

آنانکه غنی ترند، محتاج ترند! /دست نیاز ایران به سوی نروژی ها – گاز را با یارانه ۶ هزار میلیاردی بخرید!!!

  • کد خبر : 7860
  • 20 آذر 1396 - 17:34
آنانکه غنی ترند، محتاج ترند! /دست نیاز ایران به سوی نروژی ها – گاز را با یارانه ۶ هزار میلیاردی بخرید!!!

اوایل آبان ماه امسال(۱۳۹۶) قرار دادی بین ایران و شرکت نرژوی IFLNG بسته شد که به موجب آن گاز ایران به صورت خام با قیمتی نصف قیمت فروش گاز به ترکیه، به این شرکت فروخته میشود.بیژن زنگنه وزیر نفت دردفاع از این قرار داد اظهار داشته: “” اگر بخواهیم به قیمتی که به ترکیه گاز […]

اوایل آبان ماه امسال(۱۳۹۶) قرار دادی بین ایران و شرکت نرژوی IFLNG بسته شد که به موجب آن گاز ایران به صورت خام با قیمتی نصف قیمت فروش گاز به ترکیه، به این شرکت فروخته میشود.بیژن زنگنه وزیر نفت دردفاع از این قرار داد اظهار داشته: “” اگر بخواهیم به قیمتی که به ترکیه گاز فروختیم در بقیه موارد عمل کنیم باید بنشینیم تا گازمان به فروش برسد. این درست مثل کسی است که چهار دختر داشته و یکی را پسر شاه به عقد خود درآورده، حالا اگر بخواهد برای سه دختر دیگر هم همین اتفاق بیافتد حتما دخترها بی‌شوهر باقی می مانند””از اظهارات وزیر محترم این طور برداشت میشود که توان داخلی برای فراوری گاز تولیدی کشور و تولید فراورده های گازی بسیار ضعیف است و برای فروش گاز باید دست به دامان خارجی ها شده و با دادن تخفیف و یارانه به انها ،گاز را با قیمتی پایین تر از هزینه تولید در اختیار ان ها قرار دهیم.این قرار داد ایرادات عدیده ای از جمله خام فروشی و ارزان فروشی دارد که در این یادداشت به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.همچنین راهکار هایی ارائه خواهیم داد که میتوان جایگزین خام فروشی گاز شود.امید است مسئولین محترم بیش از پیش منافع ملی و ملت را در عقد قرار داد با شرکت های خارجی در نظر گرفته وبا توجه به توان و ظرفیت داخلی،در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی گام برداشته و موجب رشد و شکوفایی اقتصاد و عزت و سربلندی روز به روز نظام شوند.

گاز طبیعی چنانچه در فشار اتمسفر تا دمای منفی ۲۶۰ درجه F سرد شود، به حالت مایع تبدیل می شود که LNG نام دارد.این ماده، مایعی بی بو، بی رنگ و غیر سمی است و نسبت به فلزات یا سایر مواد حالت خورندگی ندارد. LNGیا بخار آن در محیط و فضای باز حالت انفجاری ندارد .به لحاظ ارزش حرارتی و دانسیته انرژی، مشابه سوخت دیزل (گازوئیل) هست.مزایای استفاده از LNG :
۱) دانسیته انرژی بالاتری نسبت به سوختهای گازی دارد، زیرا به شکل مایع ذخیره می شود.
۲) مسافت پیمایش بیشترو وزن کمترمخازن ذخیره، استفاده ازآن را درخودروهای کوچکترامکان پذیر می سازد.
۳) سرعت سوختگیری بالا به نحوی که در خودروهای بزرگ زمان سوختگیری ۴ الی ۶ دقیقه می باشد.
۴) با توجه به اینکه LNG تولید شده برای خودروها تا ۹۹ درصد متان دارد، لذا کنترل و تعیین مناسب ترکیب سوخت بازدهی موتور و سوخت را نیز افزایش می دهد.
امروزه‌ راه‌ اقتصادی‌ و معمول‌ برای‌ انتقال‌ گاز طبیعی‌ به‌ بازارهای‌ دوردست‌، تبدیل‌ به‌ صورت‌ مایع‌ یا همان LNG و حمل‌ آن‌ توسط‌ کشتی‌ به‌ آن‌ مناطق‌ می‌باشد. اهمیت‌ صادرات‌ گاز طبیعی‌ با توجه‌ به‌ منابع‌ بیکران‌ کشور و محدود بودن‌ انتقال‌ از طریق‌ خط‌ لوله‌ تنها به‌ کشورهای‌ همجوار،همچنین وجود تحریم هایی که این نوع انتقال را محدودتر میکند، ایران‌ را به‌ راه‌ اندازی‌ تاسیسات‌ تولید گاز طبیعی‌ مایع‌ (LNG) تشویق‌ می‌نماید.اما دولت تصمیم به عقد قرار داد با شرکت IFLNGتحت مالکیت شرکت پالایش گاز خارک و شرکت نروژی Hemla گرفته که نوعی خام فروشیه ارزان است.این قرار داد ایرادات بزرگی دارد و در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

پاراگراف اول:
اگر رویکرد وزارت نفت حضور در بازار LNG است، چرا گاز طبیعی را خود به LNG تبدیل نکنیم؟
همان طور که ذکر شد ،جهت انتقال گاز، روش انتقال به صورت LNG نسبت به روش انتقال به وسیله لوله بیشتر توصیه می شود. ایران غایب بزرگ بازار ال ان جی است؛ این در حالی است که قطری‌ها به عنوان رقیب ایران در میدان مشترک پارس جنوبی ۷۸ تن در سال ال ان جی صادر می‌کنند و بزرگ‌ترین تولیدکننده ال ان جی در جهان هستند. شرکت‌های بزرگ نفتی دنیا نظیر اکسون موبیل، توتال و شل در صنعت ال ان جی قطر حاضر هستند و بخش بزرگی از سهام پروژه‌های ال ان جی قطر در اختیار این شرکت‌ها است. (شاید حضور همین شرکت‌ها بود که در نهایت باعث شد تا عربستان نتواند به اهداف خود در محاصره اقتصادی قطر دست یابد!) متاسفانه در کشور ما به ساخت واحد های تولید LNG کم توجهی می شود و طرح های تولید LNG در کشور یا روی کاغذ مانده یا پروژه ها نمیه کاره باقی مانده اند. در سیاست های دولت محترم و اغلب دولت های پیشین،خام فروشی گاز بیشتر مورد توجه بوده ،در صورتی که میتوان با راه اندازی واحد های تولیدی LNG هم زمینه اشتغال جوانان کشور خود را فراهم و هم خودمان تولید کننده گاز مایع صادراتی بوده و گاز را با قیمت بیشتر و به مناطق دور تر صادر کنیم. چندی پیش قرارداد فروش گاز طبیعی جهت تولید گاز مایع‌شده (LNG) صادراتی، بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت IFLNG تحت مالکیت شرکت پالایش گاز خارک و شرکت نروژی Hemla امضا شد که طی ان ایران گاز خام را در اختیار شرکت نروژی با قیمتی نصف قیمت فروش گاز به ترکیه میگذارد در صورتی که هیچ سهمی در فروش LNG تولیدی از این گاز نداشته و تنها پول گاز خام را دریافت میکند.لذا این قرار داد از لحاظ خام فروشی و مشارکت نداشتن در تولید LNG ، مورد انتقاد می باشد.
_پیام: بی توجهی به طرح های تولید LNG در کشور…خام فروشی گاز در قرارداد IFLNG

پاراگراف دوم:
حال که تصمیم به خام فروشی داریم چرا به این قیمت و این شرایط؟
طی قرارداد با شرکت نروژی IFLNG، گاز خام با قیمتی نصف قیمت فروش گاز به ترکیه، به شرکت نروژی فروخته میشود تا این شرکت توسط شناور Carribean FLNGتولید LNG کند.این شناور متعلق به شرکت بلژیکی Exmar بوده و تحت قرارداد اجاره در اختیار شرکت IFLNG به عنوان نماینده انحصاری شرکت Exmar قرار می گیرد.این شناور توانایی تولید ۵۰۰ هزار تن LNG در سال را دارد.گاز مایع تولیدی از این شناور به کشور های دیگر انتقال داده شده و به فروش میرسد.طی این قرار داد وزارت نفت هیچ مالکیتی بر ال ان جی تولیدی ندارد؛ لذا این گونه قراردادها فقط می‌توانند دارای منطق اقتصادی باشند و هیچ منطق استراتژیکی ندارند. با توجه به این نکته، در این مدل فروش گاز، قیمت فروش حتی باید بیشتر از قیمت صادراتی به همسایگان باشد تا بتواند به لحاظ منطق اقتصادی، فروختن گاز که در واقع نوعی خام فروشی است را توجیه نماید . قیمت گاز صادراتی منطقه حداقل ۲۰ سنت است و در نظر گرفتن گاز ۸ سنتی برای این شرکت نروژی، به معنای یارانه ۶۰ درصدی برای این شرکت خارجی، به مدت ۲۰ سال است که رقمی معادل ۶ هزار میلیارد تومان است.این یعنی یارانه ۶ هزار میلیاردی به این شرکت.این قرار داد ایرادات دیگری را نیز دارا می باشد از جمله: عدم استفاده از گاز برای مصارف با ارزش افزوده بیشتر از جمله تزریق به میادین نفتی
خام فروشی گاز و عدم توجه به ساخت و تکمیل واحد های تولید LNG
قیمت پایین فروش گاز به شرکت نروژی
کاهش قیمت فروش گاز کاهش قیمت دیگر فرآورده‌های صادراتی را در پی دارد.
هم عرض قرار دادن شرکت‌های صادر‌کننده گاز با واحدهای پتروشیمی داخلی در صورتی که این واحد ها، واحدهای تولیدی و‌اشتغال‌زا برای کشور هستند.
عدم انتقال دانش تکنولوژی های جدید تولید LNG به کشور وقرار دادن صرفا گازطبیعی دراختیار این شرکت ودریافت پول
وزیر محترم بدون داشتن مصوبه هییت وزیران جزییات نحوه پرداخت و.. را در ابلاغیه اورده و بر مبنای ان اقدام به انعقاد قرارداد کرده اند. که این روند از لحاظ حقوقی غلط بوده و موجب پایه گذار بی قانونی های بعدی خواهد شد
با وجود اینکه سهمی از فروش گاز LNG نداریم اما وزارت نفت متقبل شده تا هزینه حمل‌ونقل گاز مایع توسط کشتی‌ها به شرق آسیا را پرداخت کند.
ارزان فروشی گاز به شرکت نروژی، موجب ادعای سایر خریداران در محاکم بین المللی مثل ترکیه (که قیمت را از ۴۰ سنت به کمتر از ۲۰ سنت رساند) خواهد شد و از این پس خریداران گاز ایران، خواستار گاز با قیمت پایین خواهند بود. با عقد این قرار داد،ایران عملا واردبازار LNG نخواهد شد و تنها گاز خام را در اختیار این شرکت قرار خواهد داد بدون هیچ گونه مشارکتی در بازار یابی و فروش LNG تولیدی توسط این شرکت.
-پیام: بررسی قرار داد با شرکت نروژی و ایرادات آن

پاراگراف سوم:
طبق ان چه گفته شد،نتیجه میگیریم قرار داد با شرکت نروژی نه تنها به سود کشور نمی باشد بلکه موجب هدر رفت سرمایه ملی می گردد.لذا توصیه می شود به دولت و وزیر محترم در بستن این قرار داد تجدید نظر کرده یا به اصلاح آن بپردازند.در همین خصوص، پیشنهاداتی جهت استفاده هر چه بهتر از منابع عظیم گازی کشور ارائه میگردد: تاسیس واحد های تولید LNG مناسب با نیاز کشور
تولید فراورده های گازی در کشور و صادرات آنها بجای خام فروشی
جذب سرمایه گذار جهت تکمیل واحد های نیمه کاره تولید LNG در کشور.
عقد قرار داد به شرط انتقال دانش و تکنولوژی به کشور
پیگیری طرح های اولویت دار جهت صادرات گاز از جمله صادرات گاز با خط لوله به کشور های همسایه مثل عراق و پاکستان.
افزایش یارانه دولتی به واحد های پتروشیمی جهت تولید هرچه بیشتر و بهتر فراورده های گازی و کسب درآمد از طریق صادرات این فراورده ها.
تزریق گاز به میادین نفتی به جای خام فروشی جهت حفظ فشار میدان نفتی و افزایش برداشت نفت که بنابر گزارش‌های کارشناسی از جمله گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس دارای بیشترین ارزش افزوده برای گاز تولیدی در کشور است
.در مورد این قرار داد، میتوان بجای فروش گاز پالایشگاه،گاز اضافی که از تولید نفت حاصل شده و سوزانده میشود را در اختیار شناور شرکت نروژی قرار داد. در این صورت هم مانع الودگی هرچه بیشتر ناشی از سوزاندن گاز خواهیم شد و هم از فروش این گاز بجای هدر رفت، سود اقتصادی خواهیم برد.
_پیام: نتیجه گیری و ارائه راهکار جهت استفاده هر چه بهتر از منابع عظیم گاز کشور

مهدی علی پور ، دانشجوی کارشناسی مهندسی نفت دانشگاه تهران

لینک کوتاه : https://news.mostaghel.ir/?p=7860

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از بررسی در سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی توهین، تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.